Tất cả tế bào (kể cả tế bào ung thư) đều dùng glucose để tạo năng lượng, nên “cắt đường để bỏ đói ung thư” là hiểu lầm. Mối liên hệ đường–ung thư chủ yếu gián tiếp: ăn nhiều đường → thừa cân/béo phì, kháng insulin → tăng nguy cơ nhiều loại ung thư. Đồ uống có đường liên quan nguy cơ ung thư cao hơn trong một số nghiên cứu quần thể. WHO khuyến nghị giới hạn “đường tự do” <10% tổng năng lượng, tốt nhất <5%.
-
Sự thật về chất béo tốt: Không gây béo mà còn giúp sống lâu hơn!
-
Rối loạn tiêu hóa: Những biểu hiện thường gặp nhiều người hay bỏ qua
-
Ăn nhiều ớt có gây đau dạ dày không? Sự thật khiến nhiều người bất ngờ
Vì sao nhiều người tin “tế bào ung thư thích đường”?
Các tế bào ung thư chuyển hóa glucose rất mạnh (hiệu ứng Warburg). Thực tế, chụp PET/CT dùng một dạng glucose đánh dấu để “soi” khối u vì nơi có khối u sẽ thu nhận glucose nhiều hơn. Điều này không có nghĩa đường “nuôi” riêng tế bào ung thư; cơ thể bạn (não, cơ, các cơ quan) cũng cần glucose để sống. Cắt đường tuyệt đối không làm u “chết đói” nhưng lại dễ khiến bạn suy kiệt.
Nghiên cứu nói gì về đường và nguy cơ ung thư?
Không có bằng chứng mạnh rằng đường trực tiếp gây ung thư. Tổng quan của các tổ chức ung thư lớn cho thấy mối liên hệ là gián tiếp thông qua cân nặng dư thừa và chuyển hóa.
- Đồ uống có đường (SSB): Nghiên cứu đoàn hệ lớn NutriNet-Santé (Pháp) ghi nhận tiêu thụ nước ngọt có đường liên quan tăng nguy cơ ung thư nói chung và ung thư vú. Các phân tích tổng hợp (systematic review/meta-analysis) cũng cho thấy mối liên hệ giữa SSB và một số ung thư.
- Thừa cân/béo phì: Được coi là yếu tố nguy cơ quan trọng cho nhiều loại ung thư; kiểm soát cân nặng là chiến lược phòng bệnh cốt lõi.
- Kết luận khoa học: Giảm đường tự do, đặc biệt là từ đồ uống có đường, giúp kiểm soát năng lượng nạp vào và cân nặng—từ đó giảm nguy cơ ung thư theo đường vòng.
Cơ chế sinh học được đề xuất
Ăn nhiều đường trong thời gian dài có thể dẫn đến:
- Kháng insulin & tăng IGF-1 → tín hiệu tăng sinh tế bào mạnh hơn.
- Viêm mạn tính & stress oxy hóa → làm tổn thương DNA.
- Tăng mỡ nội tạng, gan nhiễm mỡ → thay đổi nội tiết & miễn dịch.
Những cơ chế này kết hợp với lối sống ít vận động làm tăng nguy cơ một số ung thư.
Bao nhiêu đường là “ổn”? (theo WHO)
Giới hạn “đường tự do” (đường thêm vào + đường trong mật ong, siro, nước trái cây):
- < 10% tổng năng lượng/ngày (khuyến nghị mạnh).
- < 5% càng tốt (khuyến nghị có điều kiện).
Ví dụ quy đổi nhanh:
Người ăn 2.000 kcal/ngày → <50 g đường tự do (≈12 muỗng cà phê); tốt nhất <25 g (≈6 muỗng).
Ăn uống thông minh với “đường”: 6 mẹo áp dụng ngay
- Cắt giảm đồ uống có đường: nước ngọt, trà sữa, nước tăng lực, nước trái cây đóng chai. Ưu tiên nước lọc, trà không đường, cà phê đen.
- Chọn carb “chậm” + giàu chất xơ: ngũ cốc nguyên hạt, đậu, khoai củ; giúp đường huyết ổn định, no lâu.
- Ưu tiên trái cây nguyên quả thay vì nước ép: chất xơ làm chậm hấp thu đường.
- Đọc nhãn “added sugar”: các tên như sucrose, glucose, HFCS, maltose, syrup…
- Định suất đồ ngọt: nếu dùng, hãy để vào cuối bữa, khẩu phần nhỏ.
- Tăng đạm & chất béo tốt (đậu, cá, hạt) để bớt thèm ngọt.
Cắt đường hoàn toàn có “chữa” được ung thư?
Không. Cơ thể cần glucose để hoạt động; “bỏ đói” bằng kiêng đường tuyệt đối có thể gây suy dinh dưỡng, làm giảm sức đề kháng. Điều trị ung thư phải theo phác đồ y khoa cá thể hóa.
Trái cây có phải “thủ phạm”?
Không. Trái cây toàn phần kèm chất xơ, vitamin, polyphenol—khi ăn đúng khẩu phần—không phải vấn đề. Hãy hạn chế nước trái cây nhiều đường tự do.
Đồ uống “không đường”/diet thì sao?
Hiện chưa có bằng chứng mạnh ở người cho thấy đồ uống dùng chất ngọt ít/không năng lượng là nguyên nhân gây ung thư. Tuy vậy, nên dùng ở mức vừa phải, ưu tiên nước lọc.
Đường không trực tiếp gây hay “nuôi” ung thư, nhưng ăn quá nhiều đường—đặc biệt từ đồ uống có đường—có thể làm tăng nguy cơ qua đường vòng: tăng cân, kháng insulin, viêm mạn tính. Giới hạn “đường tự do” theo WHO, tập trung vào thực phẩm ít chế biến, giàu chất xơ, ngủ đủ và vận động đều là ba chân kiềng để giảm nguy cơ lâu dài.
Nếu bạn hay đầy hơi, đau quặn bụng, rối loạn đại tiện hoặc bụng “nhạy cảm” khi ăn đồ ngọt/nhiều sữa, có thể tham khảo IBS Tuệ Tĩnh – sản phẩm thảo dược hỗ trợ ổn định nhu động ruột, giảm co thắt và khó chịu bụng, giúp bạn dễ dàng duy trì chế độ ăn giảm đường + giàu chất xơ hơn. Sản phẩm không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.
Liên hệ hotline 1800 2295 hoặc truy cập website để biết thêm thông tin chi tiết!
